Jak pomóc dziecku poradzić sobie ze stresem?

Stres to reakcja organizmu na sytuacje i wydarzenia, które budzą nasz niepokój, lęk czy frustrację. Jest to zjawisko naturalne w życiu każdego człowieka, zarówno dorosłego jak i dziecka. Może pojawić się jako stan mobilizacji organizmu pozwalający stawić czoła codziennym wyzwaniom i zadaniom - mówimy wtedy o stresie pozytywnym, mobilizującym do działania. Co jednak, jeśli optymalny poziom stresu zostanie przekroczony? Jak pomóc dziecku?

Dzieci, tak samo jak dorośli, w różnych sytuacjach doświadczają strachu i niepewności. Dla młodszych silnym stresorem może być pójście do przedszkola, czy przeprowadzka. Starsze dzieci przeżywają najczęściej stres związany ze szkolnymi obowiązkami, a także z odnalezieniem się w szkole, wejściem w grupę rówieśników, czy pierwszymi bliższymi relacjami. Przeżywane trudności wyrażają najczęściej poprzez swoje zachowanie. Rozdrażnienie, niepokój, wzmożona wrażliwość, niekiedy agresja wobec siebie i ludzi w otoczeniu, powinny wzbudzić czujność rodzica. U młodszych dzieci stres bardzo często przybiera formę różnych objawów fizycznych – bóle brzucha, bole głowy, senność, wymioty, brak apetytu, moczenie nocne, tiki nerwowe. W takich przypadkach w pierwszej kolejności należy skonsultować się z lekarzem, by wykluczyć inne przyczyny tych dolegliwości. 

Jak pomóc dziecku poradzić sobie ze stresem?

1. Określić, co w przypadku dziecka jest źródłem stresu – ta wiedza pozwoli efektywniej zareagować.
2. Uczyć samokontroli – kontrola emocji nie oznacza ich wypierania czy zaprzeczania im, ale świadomego panowania nad nimi. Nie chodzi o usunięcie przyczyny niepokoju, ale wyciszenie nerwowej reakcji i pokazanie, że sytuacja nie jest zagrażająca.
3. Uczyć asertywności i nie przejmowania się opiniami innych - nie mylić jednak tej postawy z egoizmem.
4. Traktować poważnie dziecko i jego emocje  – nie bagatelizować jego problemów, rozmawiać o nich, wspierać i słuchać.
   Nie lekceważmy lęków uznając, że dziecko przesadza czy jest przewrażliwione.
5. Znajdować czas na bycie razem – nie wywierajmy presji na osiągnięcia szkolne, pozwólmy dziecku na zabawę,
   odpoczynek, bycie z rodziną.
6. Pozwolić dziecku na relaks – dowiedzmy się w jaki sposób dziecko się relaksuje. Może jest to rysowanie, aktywność fizyczna, spacer, czytanie książek, śpiew lub po prostu leżenie.

Z perspektywy rodzica niektóre z kłopotów dziecka mogą wydać się błahe i nieistotne. Pamiętajmy jednak, że dla dziecka są one poważną trudnością i negatywnie wpływają na jego funkcjonowanie. Zbagatelizowanie lęków nie tylko nie pomoże dziecku, ale może doprowadzić do nasilenia objawów. W poważnych przypadkach warto skonsultować się ze specjalistą – psychologiem lub pedagogiem.

Karolina Rzepecka

psycholog szkolny